giustíscia, giustíssa, giustíssia, giustítzia , nf: dustítzia,
zustíssia Definition
is autoridades, sa manu armada de s'istadu, mescamente nau de carabbineris e magistraos (o chie che a issos), chi funt, de ses séculos a como, sa manu de su domíniu angenu e de is leis de un'istadu nemigu de is Sardos: po cussu custu foedhu, chi puru benit de giustu, bolet nàrrere su male, su trotu a manígiu de chie tenet su podere e is ainas de su guvernu benniu de fora (leis, galeras, tribbunales, armas) e po cussu etotu s'impreat sèmpere timendho (sa giustítzia est cosa de tímere e no po nudha su díciu narat menzus acontzamentu lanzu chi no senténtzia rassa) e prus che àteru si narat frastimandho a chie, e addeadhu, si dhi bolet male; coment'e cultura chi no benit de s'isperiéntzia istórica de is Sardos in is úrtimos (e chi in sardu no si narat própriu), cosa giusta, su giustu, su de s’arrexone: custu foedhu, arresone, fut su chi is Sardos de sa cilviltade sarda giudicale naraiant po s'idea de giustu e giustítzia
Idioms
csn:
trabballu de giustítzia = faina mala, de fàghere male, dannu, furas e gai; èssiri o arrúiri in trabballu de g. = fàghere carchi faina mala (es. fura, morte e gai); pàrriri cramendi giustítzia = èssere a boghes aira, iscramendhe, pedindhe; pònnere, pònniri a ccn. in g. = denuntziare a ccn. a sa zustíssia
Sentences
sa giustítzia aundi si abarrat ndi tirat s'arrogu ◊ canno sa giustissa tocat a s'ispessata a domo tua, carchi cuntipitzu ti assennet! ◊ ancu l'aeret biu sa giustíscia prima de intrare in domo mia! ◊ bi at giustíssia, carabbineris, barracellus e pungioladas! ◊ po no arrui in giustítzia donat su chi dhi pedint ◊ timendhe sa giustítzia est essiu a bandhitare ◊ donadhi a papai a su gatu, chi est a tzérrius parit cramendi giustítzia!◊ s'istória est comenti a sa giustítzia, chi at de giustu su nòmini isceti! (Urru)
2.
sa giustítzia dhu cruxat, dhu pregonit, dh'abbruxit, si dhu papit, dhu sperevundit!
3.
ndhe apo de aju a istare iseta iseta: giustítzia pro me iseto invanu!
Surnames and Proverbs
prb:
giustíssia chi faltat giustíssia de balla ◊ menzus terra chentza pane chi no terra chena giustíscia ◊ meighina e giustíscia iscuru a chie la chircat ◊ iscura sa domo chi b'intrat giustíscia
Translations
French
justice,
povoir,
ennemi
English
justice,
enemy,
outside power
Spanish
justicia,
poder enemigo
Italian
giustìzia,
potére estràneo,
nemico
German
Gerechtigkeit.
zustíssia , nf: dustítzia,
giustíscia* Definition
is autoridades, mescamente carabbineris (o àtera figura chi si assimbígiat) e magistraos, chi funt, de ses séculos, sa manu de su domíniu angenu e de is leis de un'istadu nemigu de is Sardos: po cussu custu foedhu, chi puru benit de giustu/zustu, bolet nàrrere su male, su trotu chi manígiat chie tenet su podere e is ainas de su guvernu (leis, galeras, tribbunales, armas) e po cussu s'impreat sèmpere timendho e prus che àteru frastimandho a chie si bolet male; coment'e cultura chi no benit de s'isperiéntzia istórica de is Sardos in is úrtimos séculos, cosa giusta, su chi antigamente naraiant sa resone cunforma a is leis e costumas de sa civiltade sarda
Idioms
csn:
betare sa z. a unu = mandhàreli sos carabbineris, su pretore e gai; èssere in buca de z. (nadu de unu) = zúghere sa zustíssia ifatu, èssere chircadu pro acusa
Sentences
su parentau no ammitit sa neche de chie nche rughet in manos de sa zustíssia ◊ in locos nostros a dare una manu a sa zustíssia che ndhe secat una a s'amicu! ◊ ndhe at ingaleradu de pastores chentza neghe, sa zustíssia!… ◊ ube intrat sa zustíssia est pejus de intrare sa morte ◊ sa zustíssia si mànicat su bibu: cussa est s'arte sua
2.
sa zustíssia mandhada!, sa zustíssia lu pregonet!, sa zustíssia lu cumenzat!
Surnames and Proverbs
prb:
sa zustíssia tenet su lèpore a carru
Translations
French
injustice,
pouvoir hostile,
ennemi
English
injustice,
enemy,
unrelated power
Spanish
injusticia,
poder enemigo
Italian
ingiustìzia,
potére estràneo,
nemico
German
feindliche Gewalt.